Fort 4 - Mortsel

Wat kan je er doen?

FORT 4 is in de eerste plaats een parkgebied  waar je kan wandelen en fietsen naar hartelust. Kinderen kunnen spelen in de speeltuin aan de rand van het gebied of op de speeltuigen van het speellint met oa. een waterpartij en een hindernissenparcours. Het domein is permanent toegankelijk, maar het binnen gebied is enkel geopend binnen bepaalde uren.

In de evenementenshelter kan je naast beschutting en picknicktafels ook sanitair kan vinden. Onder deze shelter worden tijdens de zomer activiteiten georganiseerd zoals bijvoorbeeld een rommelmarkt, openluchtfilms en comedyavonden. Op de eerste zondag van september vindt er het familie- en theaterfestival FortBom plaats. Meer info over de activiteiten kan je vinden op de website: www.ccmortsel.be . Verder kan je onder de shelter ook terecht voor een drankje in de tijdelijke zomer- of  winterbar.

 Van april tot september kan elke zondag zonder inschrijving deelnemen aan gegidste rondleidingen.  Van oktober tot maart vinden deze rondleidingen elke 3e zondag van de maand plaats. De rondleidingen starten om 14.00 uur en duren ongeveer 2 uur. Op andere momenten kan je een rondleiding aanvragen via ccmortsel@mortsel.be.

In de bomvrije gang aan de oude ingang is een permanente tentoonstelling met infopanelen te bezoeken. In het hoofdfront is sinds mei 2016 de gloednieuwe tentoonstelling 'Forten 1914' geopend. Je ontdekt er het Antwerpen en zijn forten voor, tijdens en na de Eerste Wereldoorlog. Een overzicht van alle forten in hun huidige toestand krijg je er bovenop. De tentoonstelling bevindt zich in de prachtige gangen van het hoofdfront en kan je bezoeken op aanvraag: ccmortsel@mortsel.be.

Fietsers kunnen het fort samen met de andere Brialmontforten ontdekken via de Brialmontroute of zelf een route opstellen dankzij de fietsknooppunten. Fort 4 Mortsel ligt aan knooppunt 8.

Natuur

Dit fort ligt buiten de Natura 2000-richtlijnen, maar er is wel een bosbeheerplan opgemaakt.

Wil je meer weten over de fauna en flora die in het fort vertoeven en de manier waarop ze beschermd worden? Klik dan hier.

Geschiedenis

Net zoals de andere Brialmontforten werd Fort 4 gebouwd in 1860-1864 uit baksteen met zandstenen decoraties. Zoals oorspronkelijk bedoeld, is het hoofdfrontgebouw grotendeels onzichtbaar. Terwijl de andere forten al in de jaren 1970 verkocht werden aan de gemeenten, bleef Fort 4 tot 2000 eigendom van Defensie. Het werd gebruikt voor de artillerieschool. Het fort werd gerestaureerd door het Ministerie van Defensie, maar ook nu gebeuren er nog heel wat restauratiewerken: het fort wordt beschermd als monument. Opvallend is dat het ophaalmechanisme en een van de kettingwielen van de brug nog steeds aanwezig is.

Voor een uitgebreider overzicht van de geschiedenis van Fort 4 Mortsel kan je hier terecht.

Het fort vandaag

Het domein is vandaag erkend als parkgebied. Aan de rand van het domein bouwt lokaal bestuur Mortsel samen met haar partners een nieuw zwembad. 

In de buurt

Ook in de gemeenten Kontich, Hove, Boechout, Lint, Borsbeek, Edegem, Aartselaar, stad Mortsel en district Wilrijk geniet je van mooie groene plekjes. Heb je zin om al wandelend de verschillende forten te bewonderen? Maak dan zeker gebruik van de wandelkaart van het wandelgebied ‘Landschapspark Zuidrand’. De wandelkaarten zijn te koop voor 5 euro bij alle gemeenten van het Landschapspark Zuidrand.

De Krijgsbaan verbindt alle forten met elkaar: in het noorden vind je Fort 3 Borsbeek en in het westen Fort 5 Edegem.

Bereikbaarheid

Het domein van FORT 4 is autovrij maar met de fiets of te voet kan je het domein betreden via Krijgsbaan 212, Fortstraat of Neerhoevelaan. Auto’s parkeren in de ondergrondse parking “Stadsplein. De parking is bereikbaar via Krijgsbaan (R11) en vervolgens Fortstraat of via Liersesteenweg (N10). De ingang Fortstraat bevindt zich op 5 minuten wandelen van de parking en het treinstation van Mortsel-oude God.

Met de fiets: via de fiets-o-strade Antwerpen – Mechelen.

Openbaar vervoer:
Het fort ligt op wandelafstand van het treinstation van Mortsel-oude God.
Tram- en bushalte: Mortsel Station Oude-God

 Automobilisten en fietsers: via de Krijgsbaan (R11) en de Liersesteenweg (N10). Toegang tot de parking ter hoogte van de Krijgsbaan is er via de Fortstraat en via de Neerhoevelaan.

Digitaal Hoogtemodel

Sinds 2015 is het nieuwe Digitaal Hoogtemodel Vlaanderen II beschikbaar. Dit is een kaart met gedetailleerde gegevens over de hoogteverschillen in Vlaanderen.

Een studie van de UGent, in opdracht van de provincie Antwerpen, ontdekte op basis van dit materiaal heel interessante nieuwe gegevens over het militair erfgoed rond Antwerpen. Zo blijkt dat er op en tussen de forten op verschillende plaatsen nog loopgraven aanwezig zijn. Deze loopgraven zijn duidelijk herkenbaar op de kaarten van het hoogtemodel.

De beelden hieronder tonen een luchtfoto van het fort naast een beeld van het hoogtemodel.