Fort 1 - Wijnegem

Terug naar overzicht

Fort 1 Wijnegem was één van de acht Brialmontforten. Het fort heeft plaats moeten maken voor de Turnhoutsebaan en een winkelcentrum dat later Wijnegem Shopping Center zou worden. Op die manier is dit het enige fort dat volledig verdwenen is.

Afbraak van fort 1 in 1959 (copyright: Heemkundige Kring Jan Vleminck vzw)

Wat kan je er doen?

Fietsers kunnen de vroegere locatie van het fort samen met de overblijvende Brialmontforten ontdekken via de Brialmontroute.

Geschiedenis

Fort 1 Wijnegem werd opgetrokken in 1860-1864 door Henri Alexis Brialmont. Zoals de andere Brialmontforten, werd het gebouwd uit baksteen met details uit natuursteen.

Dit is het enige fort dat intussen volledig verdwenen is: het fort werd afgebroken in 1959 voor het rechttrekken van de Turnhoutsebaan en de bouw van een winkelcentrum dat later het Wijnegem Shopping Center werd. De naastgelegen Fortvlakte verwijst nog naar de plaats waar het fort gelegen was.

Digitaal Hoogtemodel

Sinds 2015 is het nieuwe Digitaal Hoogtemodel Vlaanderen II beschikbaar. Dit is een kaart met gedetailleerde gegevens over de hoogteverschillen in Vlaanderen.

Een studie van de UGent, in opdracht van de provincie Antwerpen, ontdekte op basis van dit materiaal heel interessante nieuwe gegevens over het militair erfgoed rond Antwerpen. Zo blijkt dat er op en tussen de forten op verschillende plaatsen nog loopgraven aanwezig zijn. Deze loopgraven zijn duidelijk herkenbaar op de kaarten van het hoogtemodel.

De beelden hieronder tonen een luchtfoto van het fort naast een beeld van het hoogtemodel.

Adres: 
Turnhoutsebaan
2110 Wijnegem
Antwerpen
Kaarten: 
Fort 1 te Wijnegem, met fort 2 te Wommelgem en het fortje van Deurne (de huidige sporthal Arena), op de kaart NGI 1860-1884 (copyright: Nationaal Geografisch Instituut, Brussel)
Foto's: 
De vorm van het verdwenen fort 1 is nog duidelijk zichtbaar in het landschap (copyright: provincie Antwerpen - Vilda, Yves Adams).
Afbraak van fort 1 in 1959 (copyright: Heemkundige Kring Jan Vleminck vzw)
Afbraak van fort 1 in 1959 (copyright: Heemkundige Kring Jan Vleminck vzw)
Afbraak van fort 1 in 1959 (copyright: Heemkundige Kring Jan Vleminck vzw)
Afbraak van fort 1 in 1959 (copyright: Heemkundige Kring Jan Vleminck vzw)