Met dit gebiedsgericht project verbeteren de provincie Antwerpen en haar partners de zichtbaarheid en het hergebruik van de beide fortengordels. Daarom werken we een visie en een actieplan uit voor de fortengordels. Sommige van deze acties zijn al uitgevoerd, anderen worden binnenkort gerealiseerd.
Voorgeschiedenis: de studie Herover de fortengordel
Voor de restanten van de Grote Omwalling van Brialmont, de binnenste fortengordel, werkte de provincie al in 2002 een visie uit: het kaderplan ‘Herover de fortengordel’. Dit plan kan je downloaden op deze pagina onderaan.
De belangrijkste elementen uit deze studie zijn:
- de strategisch gekozen functies voor alle forten, die niet los staan van elkaar (Concept Vesting Antwerpen)
- de binding van elk fort met de gordel
- de binding van elk fort met de omgeving
Deze visie is ondertussen achterhaald en helemaal niet realiseerbaar.
Wat wil de provincie bereiken met dit project?
- De ruimtelijke samenhang van beide fortengordels versterken.
- De cultuurhistorische en de ecologisch-landschappelijke waarde van de fortengordels verbeteren.
- Zoeken naar een optimale functie van de fortengordels.
- De toegankelijkheid van de fortengordels verhogen.
Beoogde projectresultaten
Een visie met een uitvoeringsgericht actieplan voor de beide fortengordels.
Het uitvoeren van strategische acties, zoals:
- onthaalplaats voor het gebied Ravenhof – fort van Stabroek
- onthaalplaats voor het gebied Vrieselhof – fort van Oelegem
- onthaalplaats aan de kruising van de Antitankgracht en het kanaal Dessel – Turnhout – Schoten in Brecht
Werking en stand van zaken
Om dit project uit te werken zijn er een provinciale stuurgroep en een provinciale werkgroep actief. De stuurgroep bestaat uit:
- vertegenwoordigers van de Vlaamse overheid
- vertegenwoordigers van de provincie (de bevoegde gedeputeerde, verschillende departementen en diensten)
- vertegenwoordigers van de drie regionale landschappen
- een vertegenwoordiging van de gemeentebesturen
- de projectcoördinator
De vertegenwoordigers van de verschillende provinciale diensten zijn actief in de werkgroep en bereiden alle dossiers voor.
Op 18 april 2012 organiseerde de dienst Gebiedsgericht Beleid een overlegdag voor de betrokkenen. Je kunt de presentaties van de sprekers onderaan downloaden.
Om tot een duurzaam overleg te komen is er een projectorganisatie opgemaakt. Centraal hierbij is de projectcoördinatie.
Vier expertengroepen geven input over de vier verschillende thema’s:
- vleermuizen en ecologie
- erfgoed en landschap
- mobiliteit en ontsluiting
- benutting
Ook komt er input vanuit de verschillende overheidsniveaus (en hun besluitvorming) en/of gebruik door de lokale overheid of eigenaar.
Alle kennis, ideeën, projecten, … worden verzameld in de provinciale werkgroep. De provinciale werkgroep vertaalt deze kennis, ideeën en projecten naar de eigen beleidsdomeinen van de provincie en verzorgt de interne communicatie. Deze werkgroep geeft ook advies aan de deputatie.
De adviesgroep is een denktank waarin alle voorstellen, projecten en dergelijke inhoudelijk worden gescreend. Hierin zetelen vertegenwoordigers van de verschillende sectoren, aangevuld met deskundigen en eventueel het betreffende studiebureau (afhankelijk van project tot project).
In de fortengordelcommissie, de stuurgroep, worden de resultaten voorgelegd aan de verschillende commissieleden. Hierin zetelen vertegenwoordigers van de verschillende overheden, alle betrokken gemeenten en/of eigenaars.
Er worden eveneens overlegmomenten georganiseerd op meso- en microniveau. Deze groepen zijn opgesplitst per projectgroep (deelstructuur op mesoniveau) en per project of actie (deelstructuur op microniveau, bv. een fort of schans).
Hiervoor is ook een organisatieschema opgemaakt, dat je onderaan kunt downloaden.
Vlaamse en Europese subsidies
De provincie Antwerpen ontvangt van de Vlaamse overheid de erkenning en subsidie van de Fortengordels rond Antwerpen als strategisch project voor 2009-2012.
Een aantal acties zijn opgenomen in het project ‘Forten en Linies in Grensbreed Perspectief’, een grensoverschrijdend project in het kader van het Europese INTERREG IVA-programma. Dit project wordt in 2009-2012 uitgevoerd.
De provincie Antwerpen is ook partner van ‘AT FORT’, een project in het kader van het Europese INTERREG IVC-programma. Dit project wordt in 2012-2014 uitgevoerd.
